Woensdag 4 september 1940
Kort na middernacht, op woensdag 4 september 1940, sloeg in de Nieuwstraat in Gilze een Duitse bommenwerper van het type He 111 IH + FP te pletter. De bommenwerper – op weg naar Engeland – was volgeladen met kerosine en bommen. Op dat moment genoten de meeste mensen in Gilze al van hun nachtrust, totaal onkundig van hetgeen er gebeurde.
Hotel “De Kronen” zoals het vroeger was: toch een opvallend gebouw.
Ook de familie Van Wezel in de Nieuwstraat sliep en bij de overburen, de familie Vermeulen in Hotel De Kronen, werden de laatste voorbereidingen getroffen om een einde aan de dag te maken. In de keuken hadden moeder Vermeulen en zoon Kees de laatste spullen opgeruimd en ze praatten nog wat na met twee stamgasten, die hier hun laatste glas dronken.
Toen brak de hel los. Op een gierend geluid volgde een daverende klap. En op het scheurend geluid van brekend metaal en hout, een enorme vuurzee. Met woeste kracht sloegen balken, dakpannen, stenen en stukken metaal door de ramen van De Kronen naar binnen en er werden enorme gaten in de muren geslagen. Even was er bij de wakker geschrokken bewoners een verstarring van schrik. Toen kwam een verzengende hitte op hen af en was er nog die ene gedachte: “Er uit!”.
De situatie op de rampplek was onbeschrijflijk. Het Duitse vliegtuig was in de bovenverdieping van het huis van Willem van Wezel gedrongen, alles met zich meesleurend. Dakpannen, spanten, huisraad, muren vielen op straat.
Ook de mensen die in hun bed lagen, werden meegesleurd en lagen tussen het puin en de brandende benzine op straat. Stukken vliegtuig, puin en balken, maar vooral brandende benzine sloegen door naar het hotel aan de overkant en zetten dit in lichterlaaie. Gelukkig zagen alle bewoners kans het pand te verlaten, bedekt met brandwonden. Ook zij konden het vege lijf redden door uit ramen en gaten in de muren naar buiten te springen. De plaats van de ramp veranderde in een ware hel. Door het geluid van de ontploffende munitie en de loeiende vlammen heen, klonk het geluid van de nog steeds startende vliegtuigen van het vliegveld. Daar overheen de angstaanjagende alarmstem van de luidende kerkklokken. Doordat bij het ongeluk ook de elektrische stroom was uitgevallen, werkten de sirenes niet. Toen volgden drie doffe dreunende slagen van de ontploffende bommen, die ruiten en dakpannen in de verre omgeving deden sneuvelen.
.jpg)
Een beeld van de rampplek in de Nieuwstraat in Gilze, foto genomen in de ochtend van 5 september 1940
Donderdag 5 september 1940
Pas de volgende ochtend werd duidelijk hoe groot de ravage was. De straat lag vol met puin en glas. Daartussen overal verspreid stukken van het vliegtuig. Van drie huizen en een schuur stonden alleen nog de geblakerde, verbrande resten overeind. Daar tussendoor bewogen zich, met geschroeide en bezwete gezichten, de brandweermannen en reddingsploegen, moegestreden onder de zwarte helmen, de ogen brandend van rook en hitte. Urenlang hadden zij keihard moeten werken om te redden wat er te redden viel. Nu pas konden ze ook beginnen met het bergen van de bemanning van het verongelukte vliegtuig; al snel haalden ze de verkoolde resten van de vier vliegers her en der onder het puin vandaan. Toen de Duitse instanties aan het eind van de middag puin begonnen te ruimen, kon het dorp Gilze de trieste balans opmaken. Een balans die een schaduw van grimmigheid over dit anders zo vriendelijke dorp legde. In de harten van de mensen maakten de angst en schrik van de afgelopen nacht plaats voor een gevoel van diepe verslagenheid en machteloze woede. De trieste lijst van de slachtoffers gaf er alle reden toe.
Wilhelmus J. van Wezel, 55 jaar; Wilhelmina P. van Wezel-van Kruisbergen, 51 jaar; Antonia M. van Wezel, 21 jaar; Petrus A. van Wezel, 19 jaar; Martinus G. van Wezel, 15 jaar; Jacobus M. van den Broek, 25 jaar.
Siegfried Baltes, Lt, Piloot, 14-12-1919, Gleichamberg; Gottfried Pottgüter, Lt., Waarnemer, 27-8-1916, Dudinghausen; Karl-Heinz Graunke, Gefr., Radio-tel., 18-4-1917, Berlijn; Erich Pfretzschner, Feldw., Boordmont., 27-10-1914, Plauen/Vogtl.
Vader Jan Vermeulen lag op dat moment nog zwaar gewond in het ziekenhuis. Later stierf hij alsnog.
Lees hier de brief die Moeke van den Boogaart schreef op 8 september 1940 aan Adri Miermans
Een paar dagen na de ramp in de Nieuwstraat: ruimen van puin. Links op de foto de open plaats waar kort tevoren de familie van Wezel woonde en op de voorgrond de ruimte waar hotel De Kronen stond. De Duitsers voerden eerst de resten resten van het vliegtuig af. Achter de huizenrij is de zogenaamde boerenmolen nog zichtbaar.
.jpg)
Het huis op de foto is zwaar beschadigd, ramen en deuren zijn vernield, geen dakpan ligt nog op haar plaats. Deze schade is grotendeels veroorzaakt door de explosie van de bomlading van het vliegtuig, enkele minuten na het neerstorten. De intense hitte van de vele honderden liters brandende benzine bracht tot overmaat van ramp de bommen tot ontploffing.
.jpg)
Nog een beeld van de verwoesting in de Nieuwstraat. Duitse militairen zoeken op de dag van het ongeluk in de smeulende resten.
Bron: Vijf jaar luchtfront, deel twee
Wilt u meer lezen over de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog in de gemeente Gilze en Rijen? Ga naar www.heemkringmolenheide.nl/tweede-wereldoorlog-gilze-rijen of bezoek onze Webwinkel