Het Mollebos en de Villa Mol
Het Mollebos ligt in Gilze tussen de Nieuwstraat, de Ridderstraat en de Korte Wagenstraat. Rond het jaar 1000 behoorde dit gebied toe aan de abdij van Thorn. Dit is ook de periode waarin de naam Gilze voor het eerst opdook. Het park ligt in een oksel van de stervorm die het dorp typeert en dankt daaraan de bijzondere spievorm.
Op de plaats waar nu de ‘Villa Mol’ staat, stond vroeger een oude woning met winkel en boerderij van de familie Mol. Voordat deze familie er woonde was dit het woonhuis van pastoor Simon van Herck.
In 1892 liet Carolina Hendrina Hoeymans, de weduwe van burgemeester Wilhelmus Johannes Mol, de oude woning afbreken en de huidige villa Mol bouwen. Van de gemeente kreeg ze toestemming om ‘een herenhuis en een pleziertuin’ te laten bouwen en aanleggen.
Achter de villa kwam nog een remise (stalling) voor de koetsen en de paarden. Over het perceel liep een oud kerkpad dat de verbinding vormde tussen het Goof van Loonpad en het pad Achter de Tuintjes. De gemeente gaf toestemming dit gedeelte van het pad meer naar het noorden te verleggen, zodat het perceel in zijn geheel pleziertuin kon worden. Jarenlang was het de prachtig aangelegde tuin van de familie Mol met wandelpaden en een theehuisje. En aan de straatzijde stond een haag, die zo dicht begroeid was dat voorbijgangers niet in de tuin konden kijken.
Marie Mol
De laatste bewoner van de villa Mol was de ongehuwde mej. Marie Maria Augustina Louisa Mol. In maart 1941 moest zij op last van de Duitsers de villa verlaten. Ze ging in een dependance van het St. Franciscus Gasthuis wonen. De Duitse militairen bleven in de villa gelegerd tot de bevrijding in oktober 1944. Toen trokken er soldaten van de Royal Air Force in. Uitgeleefd en gehavend kwamen de villa en de siertuin uit de oorlog tevoorschijn. Tijdens de Duitse bezetting was de tuin voor het publiek gesloten gebleven. Dat veranderde met de komst van de Engelsen. Er werd een bevrijdingsfeest in de siertuin gehouden. De Gilzenaren konden de tuin toen voor het eerst goed bekijken. Voor de oorlog was dat voorbehouden aan enkele notabelen die op de thee werden genodigd en een enkele keer de harmonie waarvan Marie Mol beschermvrouw was.
In de tuin stonden veel grote bomen met daartussen struiken en bodembedekkers. Middenin de tuin was een groot gazon met het theehuisje. Rondom liep een slingerend wandelpad. Dit pad liep over een heuvel en op die heuvel stond een stenen bank met uitzicht op de villa.
Marie Mol kwam na de oorlog niet terug naar de villa. Van 1946 tot 1961 deed het grote huis dienst als gemeentehuis. In 1961 heeft de gemeente het pand en de tuin gekocht en in 1964 verbouwd tot hulpsecretarie en bibliotheek. Bij deze verbouwing verdwenen alle verfraaiingen van de villa en de bijgebouwen. De verwaarloosde siertuin werd opgeknapt tot openbaar park, het Mollebos. In 2015 is het pand verkocht aan een plaatselijk ondernemer.
Renovatie in de jaren ‘90
In de jaren ‘90 maakte de gemeente plannen om het park te renoveren. Een aantal betrokken Gilzenaren richtte de werkgroep ‘Vrienden van het Mollebos’ op. De groep droeg ideeën aan om zo tot een mooi, veilig en functioneel openbaar park te komen, dat weer generaties mee kon. Het budget van de gemeente was niet toereikend om ook het ‘Mollepodium’ (een ontwerp van architect Kees van Beijsterveldt) achter de villa te realiseren. Een speciale werkgroep wist hiervoor echter voldoende geld bij elkaar te brengen, onder andere door alle bomen in het park symbolisch te verkopen.
Tachtig bomen
Het Mollebos is nog steeds een bijzondere groene plek in het hart van het dorp. Er staan bijna tachtig bomen, waarvan er vijf rijksmonument zijn: drie paardenkastanjes, een linde en een beuk. Alle vijf zijn ze ruim een eeuw oud.
Het Mollebos is ook een ontmoetingsplek voor jong en oud, een mooie plek om foto’s te maken voor groepen en bruidsparen, je leert er fietsen en kunt er heerlijk spelen. Bovendien is het op bescheiden schaal een plek voor culturele activiteiten. Met de nadruk op ‘bescheiden’, omdat de gemeente het park hiermee geen schade wil berokkenen. Het is een waardevolle plek die respect verdient.
Verkoop Villa Mol
In 2015 werd de Villa Mol verkocht aan een plaatselijk ondernemer. Om plaats te maken voor een uitbreiding van het pand krijgt het Mollepodium een andere plek binnen het park. De verbouwing maakt bovendien bewoning weer mogelijk. Want behalve bedrijfsruimtes komen er ook twee appartementen in de villa.
Wilt u meer weten over de familie Mol, het Mollebos en de Villa Mol? Dan kunt u terecht bij Heemkring Molenheide, die er meerdere publicaties aan heeft gewijd.
Samenstelling tekst: Mariëlle van Hezewijk
Bronnen:
Familie Mol in Gilze 1775 -1949, Jeanne de Hoon en Gerrit Jacobs
De Mulder nr. 13, De Familie Mol, Jan de Vet
De Mulder nr. 100, De schrijvende Mol, Gerrit Jacobs
De Mulder nr 108, De gehuwde Mol, Gerrit Jacobs
Al deze bronnen zijn uitgaven van Heemkring Molenheide
