Op 27 en 28 oktober 2024 is het 80 jaar geleden dat Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot werden bevrijd. Als Heemkring hebben wij met diverse projectteams deze herdenking en viering voorbereid en uitgevoerd. Voor alle activiteiten in het kader van de herdenking en viering van 80 jaar vrijheid klik hier.
Onderstaand een korte toelichting op deze projecten van Heemkring Molenheide:
Tentoonstelling ‘Bevrijding en wederopbouwjaren’
In deze interessante en veelzijdige tentoonstelling nemen we de bezoekers mee terug in de tijd: de bevrijding van onze gemeente en de wederopbouw daarna. Hoe hebben we, na die vreselijke gebeurtenissen en verliezen tijdens de oorlog, het leven weer opgepakt? Door de vele voorwerpen, het uitgebreide fotomateriaal en bewaarde documentatie kan de bezoeker zich een goed beeld vormen van de periode tussen 1944 en 1960.
Openingstijden: Vanaf 1 september 2024 t/m 7 december 2025
Elke eerste zondag van de maand, van 13:30 – 16:30 uur. In de maand augustus 2025 is de tentoonstelling gesloten wegens vakantie.
Heemgebouw (’t Oude Raadhuis), Nieuwstraat 22 in Gilze
Toegang gratis.
Leerlingen van onze basisscholen gaan tijdens schooltijd ook deze interessante tentoonstelling bezoeken. In overleg met Cultuurplaats en de docenten worden hiervoor speciale tijdsblokken ingeroosterd. Tijdens hun bezoek leren de kinderen o.a. hoe ze met morsecodes woorden kunnen ontcijferen.
Herdruk oorlogsboeken
Ter gelegenheid van 80 jaar Vrijheid brengt Heemkring Molenheide twee herdrukken uit van oorlogsboeken uit de gemeente Gilze en Rijen.
‘In de greep van de meedogenloze’
In dit boek zijn vier oorlogsdagboeken gebundeld van mensen die in de periode 1940-1945 in Gilze en Rijen woonden en/of werkten: Arnold Verster, Dries Noij, Piet Pijnenburg en Govert Aarts. Deze 252 pagina’s tellende uitgave geeft een goed beeld van het leven onder de bezetter.
‘Bedankt voor de vrijheid die jullie bevochten’
In dit boek brengt Heemkring Molenheide een veertigtal verhalen van inwoners uit onze gemeente bij elkaar. Een deel van deze verhalen over oorlog en bevrijding verscheen in de loop der jaren al eens eerder in het verenigingsblad De Mulder, andere bijdragen zijn nieuw. De uitgave telt 239 bladzijden en is geïllustreerd met foto’s.
Beide boeken zijn te koop bij:
Thuis bij Hapers, Nieuwstraat 30 in Gilze en Bruna, winkelcentrum De Laverije in Rijen
Prijs per boek: € 10,95
De boeken zijn ook digitaal te bestellen in de webwinkel van Heemkring Molenheide.
Herinneringsroute
Op veel plekken in onze gemeente zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog ingrijpende en vreselijke dingen gebeurd. Deze plekken zijn met elkaar verbonden door een 31 kilometer lange fietsroute door de vier dorpskernen. Deze herinneringsroute voert langs 23 herinneringsbordjes, 3 Liberationzuilen en 2 dankkapellen. Samen vertellen ze de indrukwekkende geschiedenis van onze gemeente tijdens de oorlogsjaren: van neerstortende vliegtuigen en weggehaalde kerkklokken, van zware vernielingen en vele burgerslachtoffers. Allemaal plekken om letterlijk even bij stil te staan en stil van te worden.
De fietsroute is te vinden op:
- App IZI Travel, onder de naam ‘Herinneringsroute Tweede Wereldoorlog’
- App Sporenzoeker van Toerisme de Baronie onder de naam ‘Herinneringsroute gemeente Gilze en Rijen’
- Of is hier te downloaden
Openbare lezingen over de Tweede Wereldoorlog
Lezing vliegveld Fliegerhorst Gilze-Rijen
Kort na het begin van de Tweede Wereldoorlog breidde de bezetter het bestaande vliegveld uit tot Fliegerhorst Gilze-Rijen. Tot in de verre omgeving werd ondersteunende infrastructuur voor deze luchtmachtbasis gerealiseerd. In deze interessante lezing neemt onderzoeker Paul Faes ons mee in wat er op deze locaties allemaal gebeurde tijdens de oorlog. Zo bouwden de Duitsers verschillende munitiedepots bij de Vijf Eiken in Rijen en in de bossen van de Loonse en Drunense Duinen. Om de vijand te misleiden werd er zelfs een schijnvliegveld aangelegd tussen Alphen en Riel, met als naam De Kiek. Tussen Tilburg en Dongen verscheen noodvliegveld Heidebloem in het landschap.
Paul Faes deed de afgelopen jaren historisch en archeologisch onderzoek met digitale technieken. Met mooie 3D-reconstructies en recent ontdekt foto- en filmmateriaal geeft hij een uniek beeld van de situatie ter plekke tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Dinsdagavond 8 oktober 2024
Cultureel Centrum De Schakel, Kerkstraat 104 in Gilze
Aanvang: 19.30 uur, gratis toegankelijk
Lezing Bevrijding Brabant
De bevrijding van Brabant in 1944 is een complexe militaire operatie geweest, met grote gevolgen voor de Brabantse bevolking en de Brabantse steden en dorpen.
Prof. Dr. Wim Klinkert is hoogleraar Moderne Militaire Geschiedenis aan de Nederlandse Defensie Academie en de Universiteit van Amsterdam. In deze boeiende lezing vertelt hij over de vele aspecten van de bevrijding van Brabant. Van september tot begin november 1944 woedden in Zuid-Nederland heftige gevechten, met grote materiële schade en verlies van mensenlevens tot gevolg. Brabant betaalde een hoge prijs voor zijn bevrijding.
Dinsdagavond 19 november 2024
Cultureel Centrum De Boodschap, Nassaulaan 62 in Rijen
Aanvang: 19.30 uur, gratis toegankelijk
Documentaire ‘Overleven in de schaduw van het vliegveld’ 1940 – 1945 Gilze en Rijen
Vijf jaar geleden zorgde deze indringende documentaire, gemaakt door de Heemkring, voor bomvolle zalen en extra voorstellingen. Ook bij het vieren van 80 jaar Vrijheid mag dit indrukwekkend beelddocument niet ontbreken op het grote scherm. Met foto’s, filmfragmenten en interviews met de kinderen-van-toen, wordt een realistisch beeld geschetst van het zware leven tijdens de oorlog. ‘Overleven in de schaduw van het vliegveld’ is een absolute aanrader voor iedereen die ook maar een beetje interesse heeft in wat er zich hier afspeelde tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Voorstellingen:
Dinsdagavond 24 september 2024
Cultureel Centrum De Schakel, Kerkstraat 104 in Gilze
Aanvang: 19.30 uur
Dinsdagavond 26 november 2024
Cultureel Centrum De Boodschap, Nassaulaan 62 in Rijen
Aanvang: 19.30 uur
Toegangskaarten à € 2,50 zijn te koop bij ‘Thuis bij Hapers’, Nieuwstraat 30 in Gilze en bij Bruna, winkelcentrum De Laverije in Rijen.
Een projectteam van Heemkring Molenheide stelde een documentaire over de Tweede Wereldoorlog in Gilze en Rijen samen. Aan de hand van foto’s, films, interviews en gesproken teksten geven wij de kijker een beeld van de (dramatische) gebeurtenissen in de oorlog. Je kunt de documentaire hier bekijken. Deze bestaat uit twee delen. Om een kort impressie van de documentaire te krijgen klik dan op de trailer .
Voor deel 1 klik hier
Voor deel 2 klik hier
Bevrijdingslint
Afbeeldingen van indrukwekkende gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. Ze zijn te zien op grote billboards in onze vier dorpskernen. We noemen het een bevrijdingslint. Loop er eens langs en stel jezelf bij deze indringende beelden de vraag: wat betekent vrijheid voor mij?
Het bevrijdingslint is te bewonderen in maart, april en mei 2025 in:
Mollebos in Gilze
Schoolplein in Hulten
Schoolstraat (kerkzijde) in Molenschot
Wilhelminaplein in Rijen
Op een aantal borden vind je ook een QR-code. Door deze code te scannen kom je op de website van Heemkring Molenheide waar je meer informatie krijgt over die bepaalde gebeurtenis.
Geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht
88 oorlogsslachtoffers.
Dat was na de Tweede Wereldoorlog de trieste balans voor Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot. 88 inwoners, jong en oud, die door gruwelijke oorlogshandelingen het leven lieten. Wie waren zij? Onder welke omstandigheden kwamen zij om het leven? Heemkring Molenheide ging op zoek naar hun achtergrond en levensverhaal. Zo krijgt ieder oorlogsslachtoffer 80 jaar later een gezicht en leren we hen kennen. Want hoe lang geleden het ook is, het blijft belangrijk hen te herdenken.
Al deze verloren levens vind je terug op de Wikiwebsite van Midden-Brabant: Oorlogsslachtoffers Gilze, Rijen, Hulten, Molenschot
Heb je nog foto’s in het familiearchief of op zolder? Heb je aanvullingen voor onze verhalen? Of ken je iemand die meer over deze (of andere) oorlogsslachtoffers kan vertellen? Laat het ons weten via info@heemkringmolenheide.nl en vermeld daarbij ‘Schrijversteam Wiki Gilze en Rijen-oorlogsslachtoffers’.