De Mulder 172 is uit
Een indrukwekkende ‘dikke’ Mulder deze keer. Walter de Vet dook in de geschiedenis van de Chaamse bossen en maakte er een uitgebreid verslag van. Een waardevol tijdsdocument! Vrijwel iedereen in de omgeving geniet met regelmaat van fiets- of wandeltochten in het bosgebied. En voor wie hier is opgegroeid zullen de herinneringen aan vroegere zwem- en picknickfeestjes weer boven komen.
De Chaamse bosssen zijn tussen 1892 en 1930 aangelegd. Daarvoor was het de Grote Chaamse Heide, een van de domeingoederen van de heren van Breda. Er wordt in het artikel over gemeentegrenzen heen gekeken, want bij aanleg lagen de bossen op grondgebied van de gemeenten Gilze en Rijen, Alphen en Riel en Chaam.
Rond 1830 maakten dagloners of landarbeiders gebruik van alles wat de heide te bieden had. Buntgras om korven te vlechten, bezems maken van takken en niet te vergeten het stropen van klein wild wat door de heer van Breda door de vingers werd gezien. Zolang het overige wild waarop gejaagd kon worden maar beschikbaar bleef voor hem en zijn vrienden.
Veel discussie ontstond er in de loop der jaren over het spanningsveld tussen ontwikkeling voor economische belangen en het behoud van natuurgebied. In een krantenartikel in 1932 stond over de Chaamse bossen: ‘Alles samen nog een mooi wild terrein, al beginnen de ontginningen zich steeds verder in de heistukken in te vreten en al is menige blauwe plek op de kaart nog aangegeven als ven, door draineeren al lang in biezig weiland herschapen en kronkelende beekjes door regulatie veranderd in rechte sloten.’
Vanzelfsprekend ook aandacht voor de gevolgen van bosbranden en stormen, met de tornado van 25 juni 1967 als triest hoogtepunt. Over een breedte van 500 meter werd alles wat los en vast zat door de windhoos meegenomen: dakpannen, steen, boomstammen, vee, auto’s en caravans. Bij camping Klein Paradijs vielen twee doden en vijftien gewonden.
Tot slot concludeert Walter de Vet dat pas de laatste twintig jaar de natuurwaarde van de Chaamse bossen meer aandacht krijgt. De gewenste vernatting en voorzichtige omvorming tot gemengd bos komt langzaam tot stand. En nog steeds is het een aantrekkelijk gebied voor recreant, wandelaar of fietser.
De Mulder is het kwartaalblad van Heemkring Molenheide.