Het begon allemaal met de inhuldiging van Koningin Wilhelmina in 1898. Op 5 september werd ter ere daarvan in Gilze een grote optocht gehouden, waarin ook verschillende boerenzonen meereden. Na de optocht dronken zij de nodige pinten. Eenmaal in een overmoedige stemming besloten de ruiters een rijvereniging op te richten, onder de naam Wilhelmina. Ze bezegelden het besluit met nog meer pinten. Sindsdien kwamen de ruiters met hun koudbloeds regelmatig bijeen voor rijtoeren op speciale feestdage. Op vastenavond bijvoorbeeld, tijdens de kermis en bij het spekstuifrijden in Hulten.

MEGAFESTIJNEN
Rijvereniging Wilhelmina maakte in de loop van haar bestaan furore met schitterende concours-hippiques. In 1948 bijvoorbeeld vierde de vereniging op de vliegbasis het gouden jubileum met deelname van 219 landelijke rijverenigingen. Zeker in die tijd een megafestijn. Zoiets in een dorp als Gilze, dat was onbeschrijflijk. Om de dorpsgemeenschap erbij te betrekken werd een défile door Gilze gehouden. Meer dan duizend ruiters reden vier aan vier door het dorp, met voorop het vermaarde achttal van FEO uit Finsterwolde.

Het honderdjarig bestaan van Rijvereniging Wilhelmina in 1998 werd gevierd met een geweldig concours-hippique op de terreinen van de Fam. Vermeer aan de Rielsebaan in Gilze, op de lokatie die De Schutjes heet. Drie grote terreinen en 25 dressuurringen waren nodig om alle inschrijvingen te verwerken. Er was één terrein gereserveerd voor demonstraties van diverse takken van paardensport. Voor de organisatie waren meer dan honderd medewerkers nodig. Het jubileumjaar werd afgesloten met een geweldige feestavond  voor leden, oud-leden en medewerkers.

JANUS DE VET ALS EERSTE VOORZITTER
De rijvereniging had van 1898 tot nu maar een handjevol voorzitters nodig. Janus de Vet  (mede-eigenaar van leerlooierij de Vet-Verster) was de eerste en Ger van Poppel, de plaatselijke bierbrouwer, volgde hem op. Zijn zoon Piet van Poppel hanteerde vervolgens tot 1965 de voorzittershamer. Van 1965 tot 1972 had Frans Doppen de leiding over de groep en daarna trad Cees Roelands aan als voorzitter. Heden ten dage zwaait Adriaan Timmermans de scepter bij Neerlands oudste rijvereniging Wilhelmina.

JANUS SPRANGERS TROK DE KAR
Door de jaren heen heeft echter Janus Sprangers de grootste stempel op het wel en wee van de paardensport in Gilze gedrukt. Jarenlang was hij secretaris en trok hij binnen de vereniging de kar. Ook in tijden dat het moeilijk was. Door het verdwijnen van de paarden op de boerderijen kwam er een gebrek aan paarden en ruiters. En dat maakte dat het ledenbestand enorm terugliep. Te weinig leden geeft ook weinig activiteit. Janus Sprangers besloot hier wat aan te doen en richtte ponyclub Wilhelmina op. Want wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, luidt het spreekwoord. Dat het een zeer goed initiatief is geweest mag duidelijk zijn. Rijvereniging Wilhelmina bestaat op dit moment voor bijna honderd procent uit ruiters en amazones afkomstig uit de ponyclub. De landbouwpaarden zijn vervangen door sportpaarden en de boerenzonen zijn veelal vervangen door boerendochters en andere liefhebbers van de paarden- en ponysport. Want hoewel het paard op de boerderij is verdwenen, heeft de paardensport zeker toekomst. Het is een prima vrijetijdsbesteding. Zowel om gewoon een bosrit te maken, als om furore te maken in de basiswedstrijdsport en mogelijk zelfs topsport.

SAMENWERKING
Heemkring Molenheide heeft de tentoonstelling ingericht in goede samenwerking met maar liefst tien bestaande of  inmiddels opgeheven clubs. Uit Gilze zijn dat Rijvereniging Wilhelmina, Ponyclub Wilhelmina en Aangespannen Dag; uit Rijen De Kleine Heraut en Rijvereniging Prins Bernhard;  uit Hulten Klein maar Dapper en Rijvereniging Prinses Marijke; uit Molenschot Ponyclub Taxandria, Dressuur Wim Oomen en Ponyclub Stap en Draf. Ze hebben de heemkring niet alleen van materialen voorzien, maar ook adviezen gegeven en de vitrines mee ingericht.

PRACHTIGE ZADELS
Wat er zoal te zien is op de tentoonstelling? Zoals gebruikelijk zijn er héél véél foto’s te zien. Maar ook gebruiksvoorwerpen met tot de verbeelding sprekende namen als zweetmes, praam, singel,  laarzenknecht, kaptoom of  veelzijdigheidsdekje. Ook zijn er allerlei materialen als affiches, startkaarten en rozetten. Er zijn prachtige zadels, halsters, hoevenraspen, zwepen en manenkammen. En natuurlijk heel veel  krantenknipsels die over het verleden vertellen. Interessant zijn ook de dvd-opnames die zoals gebruikelijk op de achtergrond draaien. En op www.heemkringmolenheide.nl verschijnen in de loop van de tijd steeds meer verhalen van de paardensportverenigingen.
De  tentoonstelling Paardensport is tot en met december 2012 iedere eerste zondag van de maand (met uitzondering van augustus) te bezichtigen. ’t Oude Raadhuis, Nieuwstraat 22 in Gilze is steeds van 14.00 tot 17.00 uur open. De toegang is gratis. Bezoekers met rolstoel of rollater kunnen via de zijingang naar binnen. Groepen kunnen voor een bezoek buiten de openingsuren, via e-mail een afspraak maken: info@heemkringmolenheide.nl. Meer weten over de Gilze en Rijense Heemkring Molenheide en haar activiteiten? Ga naar www.heemkringmolenheide.nl